Η Ρώμη της Αναγέννησης
Αναγέννηση ονομάζουμε την πολιτισμική και καλλιτεχνική επανάσταση που ξεκίνησε στις πόλεις-κράτη της Βόρειας Ιταλίας το 14ο αιώνα. Η Αναγέννηση είναι μια σημαντική περίοδος γιατί δόθηκε μεγάλη έμφαση στη δημιουργική ικανότητα του ανθρώπου.

Εσωτερικό του παρεκκλησίου της Capella Sistina(Καπέλα Σιξτίνα)

Ο Ιούλιος Β΄ εξελέγη πάπας το 1503. Η παπική εξουσία του φημίζεται για σθεναρές πολιτικές και στρατιωτικές εκστρατείες, καθώς και πρωτοφανή άνθιση των τεχνών η οποία μετέτρεψε τη Ρώμη σε απαράμιλλο πολιτιστικό κέντρο της Ώριμης Αναγέννησης.

Οικοδομικά έργα τα οποία είχαν ξεκινήσει τον προηγούμενο αιώνα υπο την εξουσία του πάπα Νικόλαου Ε΄ και του Σίξτου Δ΄, συνεχίστηκαν υπό την καθοδήγηση του Μπραμάντε, ο οποίος σχεδίασε την εκκλησία του Αγίου Πέτρου. Ο Μιχαήλ Άγγελος και ο Ραφαήλ κλήθηκαν για να αναλάβουν την υλοποίηση σημαντικών έργων στο Βατικανό, και στην Αυλή του Μπελβεντέρε ο Ιούλιος συγκέντρωσε αρχαία αγάλματα και άλλες αρχαιότητες που ήρθαν στο φως κατά την διεξαγωγή ανασκαφών. 


Ο Απόλλωνας του Μπελβεντέρε, 2ος αι. μ.Χ., Βατικανό, Ρώμη.


Σύμπλεγμα του Λαοκόωντος, ρωμαϊκό αντίγραφο του 1ου αι. μ.Χ., (άγαλμα των Αγήσανδρου, Αθηνόδωρου, Πολύδωρου από την Ρόδο) Ανακαλύφθηκε στον Εσκολίνο λόφο της Ρώμης το 1506, Αυλή Μπελβεντέρε, Βατικανό, Ρώμη.

 
Ο Μιχαήλ Άγγελος στη Ρώμη
Ο Μιχαήλ Άγγελος γεννήθηκε στο Καπρέζε το 1475 και πέθανε το 1564 στη Ρώμη. Στα χρόνια της νιότης του έζησε και εργάστηκε στη Φλωρεντία αλλά το μεγαλύτερο μέρος της υπόλοιπης ζωής του το πέρασε στη Ρώμη. Για πρώτη φορά επισκέφθηκε την πόλη το 1496 και το 1498 φιλοτέχνησε την Πιετά που βρίσκεται στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στο Βατικανό.
Το 1505 ο πάπας Ιούλιος Β΄ κάλεσε τον Μιχαήλ Άγγελο από την Φλωρεντία στη Ρώμη για να δημιουργήσει ένα μνημειώδη τάφο, το μαυσωλείο του. Το έργο αυτό δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Ανάμεσα στο 1508-1512 ο Μιχαήλ Άγγελος φιλοτέχνησε την οροφή της Καπέλα Σιξτίνα. Ζωγράφισε μια νωπογραφία (φρέσκο) 1000 τ.μ. με 300 φιγούρες. 

Στην οροφή της Καπέλα Σιξτίνα ζωγράφισε τους 7 προφήτες και τις 5 Σίβυλλες, τους πρόδρομους του Χριστού, σκηνές από την Παλαιά Διαθήκη την ιστορία του Νώε και της Γέννησης, καθώς και χάλκινα μενταγιόν.
Ιωνάς
Το βιβλίο του Ιωνά παρουσιάζει τον ήρωα του ως απρόθυμο προφήτη. Όταν ο θεός τον καλεί να πάει στη Νινευή και να καταγγείλει τα αμαρτήματα των ανθρώπων , ο Ιωνάς τρέπεται σε φυγή. Μόνο αφού τον έχει καταπιεί το γιγάντιο ψάρι υπακούει στο θέλημα του θεού. Ο Ιωνάς είναι το σύμβολο του Χριστού που αναστήθηκε.(Λεπτομέρεια από την  οροφή της Καπέλα Σιξτίνα)
Ησαΐας
Ήταν ο μεγαλύτερος προφήτης της Παλαιάς Διαθήκης. (Λεπτομέρεια από την  οροφή της Καπέλα Σιξτίνα)

Ιεζεκιήλ
Ένας από τους μεγαλύτερους προφήτες που είδε τον Θεό πάνω σε ένα πύρινο άρμα. Στο πρόσωπό του αναγνωρίζει κανείς μια από τις πολλές προσωπογραφίες του πάπα Ιουλίου Β΄. (Λεπτομέρεια από την οροφή της Καπέλα Σιξτίνα)
Η Λιβυκή Σιβίλλα (Λεπτομέρεια από την  οροφή της Καπέλα Σιξτίνα)


Το 1536, έπειτα από μια ακόμα παραμονή στη Φλωρεντία , ξεκίνησε την μεγάλη τοιχογραφία της Δευτέρας Παρουσίας μέσα στο ίδιο παρεκκλήσι. Έκανε τα πρώτα σχέδια το φθινόπωρο  του 1535 και το έργο ολοκληρώθηκε 18 Νοεμβρίου του 1541.
Η μορφή του Χριστού προβαίνει υψώνοντας το δεξί χέρι σε καταδικαστική χειρονομία και το αριστερό σε διάταξη απόρριψης όλων των ικεσιών.
Ο Άγιος Βαρθολομαίος δείχνει στο Χριστό το μαχαίρι με το οποίο τον έγδαραν ζωντανό, ενώ με το άλλο χέρι κρατάει το δέρμα του πάνω στο οποίο είναι ζωγραφισμένο το πορτρέτο του Μιχαήλ Άγγελου.

Ραφαήλ, οι αίθουσες στο Βατικανό

Ο Ραφαήλ γεννήθηκε στο Ουρμπίνο το 1483. Παρέμεινε στη Φλωρεντία όπου και γνώρισε το έργο των Λεονάρντο Ντα Βίντσι και Μιχαήλ Αγγέλου. Κλήθηκε και αυτός με την σειρά του στη Ρώμη να βοηθήσει τον Μπραμάντε, όπου τον διαδέχτηκε ως κύριος αρχιτέκτονας του Αγίου Πέτρου. 

Ο Ραφαήλ εργάστηκε με μεγάλη επιτυχία στη Ρώμη από το 1508 μέχρι το θάνατό του το 1520.

Ένα από τα σπουδαιότερα καλλιτεχνικά έργα που ανέθεσε ο πάπας Ιούλιος Β΄ ήταν η διακόσμηση των τεσσάρων αιθουσών, των λεγόμενων Στάντσε (stanze) του Βατικανού. Στις τοιχογραφίες των Αιθουσών του Βατικανού απέδειξε την υπεροχή της δεξιοτεχνίας του στην αρμονική σύνθεση και στο χρώμα, καθώς και το ιδεώδες της ανθρωπότητας.

Φιλοσοφία, Η Σχολή των Αθηνών, 1510 
Αίθουσα της Γνώσης
Αντικατοπτρίζει τα ιδανικά της Αναγέννησης, τονίζοντας την σημασία της μάθησης και της αναζήτησης της γνώσης. Ο Ραφαήλ σημείωσε δύο λέξεις στην τοιχογραφία: "Causarum cognitio", "Να γνωρίζεις τις αιτίες".
Πλάτωνας και Αριστοτέλης (λεπτομέρεια)
Ο Ραφαήλ τοποθέτησε τους δύο κορυφαίους Έλληνες φιλοσόφους στο κέντρο της ζωγραφικής του σύνθεσης. Το πρόσωπο του Πλάτωνα είναι η προσωπογραφία του Λεονάρντο.
Ηράκλειτος,  φιλόσοφος του 6ου αιώνα π.Χ., είναι στην πραγματικότητα η προσωπογραφία του Μιχαήλ Άγγελου τον οποίο ήθελε να τιμήσει ο Ραφαήλ.(λεπτομέρεια από τη Σχολή των Αθηνών)

Ο Εφημέριος του Χριστού, Αποφυλάκιση του Αγίου Πέτρου,1513
Αίθουσα του Ηλιοδώρου.
Ο Άγιος Πέτρος ήταν ο πρώτος πάπας. Η κυκλική νωπογραφία συμβολίζει το ακατανίκητο του παπισμού και αποδίδει φόρο τιμής στον πάπα Ιούλιο Β΄.
Θεολογία, Έριδα για τα Άχραντα Μυστήρια
Αίθουσα της Γνώσης
Η τοιχογραφία συμβολίζει το θρίαμβο της θεολογικής αλήθειας.