ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ

 Θεματική: Δημιουργώ και Καινοτομώ-Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία

Υποθεματική: Δημιουργική διαδικασία -Δημιουργική σκέψη

Τίτλος: Ο Πύργος του Τάτλιν


                                      



Ο Πύργος του Τάτλιν αποτελεί ένα σπάνιο και μεγαλοφυές δείγμα καλλιτεχνικής δημιουργίας. Είναι  μια ωδή στο μεγαλείο του ανθρώπινου πνεύματος, μια "έφοδο στον ουρανό".





Βλάντιμιρ Τάτλιν 

 

Ο Βλαντιμίρ Τάτλιν υπήρξε μία από τις σημαντικότερες μορφές της Ρωσικής Πρωτοπορίας. 
Ήταν μέλος της ομάδας που επεδίωξε την καλλιτεχνική έκφραση της επανάστασης, αυτής του Κονστρουκτιβισμού, ενώ εκτός από αρχιτέκτονας και γλύπτης, υπήρξε και ζωγράφος. Γεννημένος το 1885 στη Μόσχα με πατέρα μηχανικό σιδηροδρόμων και μητέρα ποιήτρια, ο Τάτλιν σε νεαρή ηλικία εργάστηκε ως ναυτικός ενώ στη συνέχεια άρχισε την καλλιτεχνική του εκπαίδευση ως εικονογράφος, παρακολουθώντας μαθήματα στη Σχολή Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής της Μόσχας και στη συνέχεια, στη Σχολή Καλών Τεχνών της Πένζας.

Το πιο γνωστό έργο του είναι Ο Πύργος- το Μνημείο της Γ΄ Διεθνούς, το οποίο του ανατέθηκε από το Λαϊκό Επιτροπάτο Παιδείας το 1919 και έμεινε στο στάδιο της μακέτας, μιας και ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί με τα μέσα της εποχής.

Τα χαρακτηριστικά του μνημείου

Αν ο Πύργος του Τάτλιν κατασκευαζόταν, θα είχε ύψος σχεδόν 400 μέτρων και θα αποτελούσε τη μεγαλύτερη σε διαστάσεις γλυπτική σύνθεση που σχεδιάστηκε ποτέ από άνθρωπο εκείνη την εποχή. Το μνημείο θα αποτελούνταν από ένα ελικοειδές μεταλλικό πλαίσιο που θα υψωνόταν κατακόρυφα σχηματίζοντας μια μικρή γωνία στο επάνω μέρος και περικλείοντας έναν γυάλινο κύλινδρο, κύβο και κώνο. Στα γυάλινα μέρη θα στεγάζονταν αίθουσες συγκεντρώσεων και συνεδρίων, που θα περιστρέφονταν γύρω από τον άξονα τους με περίοδο ενός έτους, ενός μήνα και μίας ημέρας. Όπως η Γη γύρω από τον Ήλιο.

Πάνω από τον κύβο, κάνοντας μια στροφή το μήνα– όπως η Σελήνη γύρω από τη Γη – θα περιστρεφόταν μια γιγάντια πυραμίδα. Στην πυραμίδα ο Τάτλιν τοποθέτησε τα εκτελεστικά όργανα του Διεθνούς Συνεδρίου. Και πάνω από την Πυραμίδα, κάνοντας μια στροφή την ημέρα – όπως ακριβώς η Γη γύρω από τον εαυτό της – θα πετούσε ένας γιγάντιος κύλινδρος, όπου ο Τάτλιν έβαλε όλα τα ΜΜΕ. Ο πύργος είχε σχεδιαστεί για να κατασκευαστεί από ατσάλι, γυαλί και σίδερο, θα είχε 400 μέτρα ύψος και ο διπλός έλικάς του ερχόταν σε αποφασιστική ρήξη με την ξεπερασμένη για τους Ρώσους επαναστάτες, αρχιτεκτονική της αστικής εποχής.

Γιατί δεν ολοκληρώθηκε ποτέ;

Ο Πύργος του Τάτλιν ο οποίος θα βρισκόταν στις δυο όχθες του Νέβα στο Λένινγκραντ έμεινε στο στάδιο της μακέτας, μιας και ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθεί με τα τότε μέσα της εποχής. Ακόμα και αν όμως η γιγαντιαία αυτή ποσότητα απαιτούμενου χάλυβα ήταν διαθέσιμη σε μια μετα-επαναστατική Ρωσία υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες για τη δομική πρακτική της λόγω και των πολιτικών αναταραχών που επικρατούσαν εκείνη τη στιγμή.


Γιατί προκάλεσε τόσες συζητήσεις;

Αξίζει να αναφερθεί ότι ακόμα και από το στάδιο της μακέτας, το εγχείρημα αγκαλιάστηκε από τον κόσμο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση του 1923 κατά την οποία οι εργάτες της Μόσχας διαδηλώνουν κρατώντας στα χέρια τους τη μακέτα του Πύργου, αλλά και το 1926 στην πορεία της Πρωτομαγιάς στο Λένινγκραντ ο πύργος του Τάτλιν πρωταγωνιστούσε και εκεί.

 

Τι συμβολίζει;

 Συμβολικά, ο πύργος λέγεται ότι αντιπροσωπεύει τις προσδοκίες της χώρας του καλλιτέχνη αλλά και μια «απάντηση» στον Πύργο του Άιφελ που θεωρούνταν το κύριο σύμβολο της νεωτερικότητας.  Θεωρείται ένα σπάνιο και μεγαλοφυές δείγμα καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Ο πύργος του Τάτλιν θα πραγμάτωνε και από αρχιτεκτονική άποψη «την έφοδο στον ουρανό» αφού πρόκειται να επισκίαζε τον Πύργο του Άιφελ στο Παρίσι.



Πού μπορεί να βρει κανείς αντίγραφα;

Υπάρχουν μοντέλα του Πύργου Τάτλιν  στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Στοκχόλμη της Σουηδίας, στην Πινακοθήκη Τρετιακόφ στη Μόσχα και στο Musée National d’Art Moderne στο Παρίσι. Ένα μοντέλο 1:42 κατασκευάστηκε στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών του Λονδίνου το Νοέμβριο του 2011. Το Σεπτέμβριο του 2017, το ίδιο μοντέλο 1:42 ανεγέρθηκε ως μέρος της «Ρωσικής Εποχής» στο Κέντρο Πλαστικών Τεχνών Sainsbury στο Νόργουιτς.

 Τα Χριστούγεννα του 2017 φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών Ιωαννίνων δημιουργήσαν μια εικαστική εγκατάσταση- με αναφορά στον Πύργο του Τάτλιν- στην κεντρική πλατεία της πόλης μας.

 Αναμένεται να γίνει μόνιμο έκθεμα του «πάρκου γλυπτικής» του πανεπιστημίου της Ανατολικής Αγγλίας μόλις κλείσει η έκθεση τον Φεβρουάριο του 2018. Αξίζει να αναφερθεί πως το 1989 η εταιρεία Edra παρήγαγε έναν καναπέ που ονομάζεται “Tatlin”, εμπνευσμένος από τον πύργο, σχεδιασμένος από τον Mario Cananzi e Roberto Semprini.

Η επίδραση του σπουδαίου έργου του Τάτλιν δεν σταματά να εμπνέει και να επηρεάζει τους σύγχρονους καλλιτέχνες και δημιουργούς. Αναμεσά τους ο γνωστός κινέζος καλλιτέχνης Ai Weiwei που το 2016 δημιουργεί για το Μουσείο του Λούβρου στο Abu Dhabi το "Fountain of Light" το οποίο αποτελείται από 32,400 κρυστάλλους .

Ο Πύργος του Τάτλιν πρωταγωνιστεί ακόμη και σε βιντεοπαιχνίδια όπως το Minecraft.















Κλείνοντας θα ήθελα να σας παραθέσω τα λόγια του δημιουργού...

«Στις πλατείες και τους δρόμους τοποθετούμε τη δουλειά μας, πεπεισμένοι ότι η τέχνη δεν πρέπει να παραμείνει ένα καταφύγιο για τους άεργους, μια παρηγοριά για τους κουρασμένους, ή μια δικαιολογία για τους οκνηρούς. Η τέχνη πρέπει να μας ακολουθά όπου η ζωή κυλά και διαδραματίζεται.»

 

Βλαντιμίρ Τάτλιν (1885 – 1953)